Hoe je bestrating zelf kunt maken: stapsgewijze instructies en tips

Klinkers zijn een van de meest populaire materialen voor het inrichten van een tuin of een oprit. Ze zien er aantrekkelijk uit, gaan lang mee en kunnen aanzienlijke belasting aan. Veel mensen vragen zich af: hoe je klinkers zelf kunt maken en of dit mogelijk is in een thuissituatie zonder speciale ervaring? In dit artikel zullen we in detail bekijken:

• De voorbereiding van de basis en het terrein.
• Het zelf maken van klinkers (als je zelf tegels wilt maken).
• Het leggen van klinkers (hoe je de reeds gemaakte producten correct kunt leggen en bevestigen).
• Opties voor het vullen van de voegen, waaronder polymeer zand voor klinkers.

Door ons stapsgewijze plan te volgen, leer je hoe je klinkers thuis kunt maken, waar je op moet letten bij het kiezen van materialen en welke fouten je moet vermijden.

Nuttige video’s over het onderwerp die ik aanbeveel om te bekijken

1. Bepaal het doel en het type klinkers

Voordat je begint met werken, moet je eerst begrijpen waarvoor je klinkers nodig hebt:

• Voor tuinpaden of voetgangerszones.
• Voor een oprit met de mogelijkheid voor autoverkeer.
• Voor decoratieve elementen in landschapsontwerp.

Afhankelijk van het doel kies je de dikte van de klinkers en het type materiaal (beton, klinker, natuursteen, enz.). Als je van plan bent om klinkers zelf te maken, richt je dan op betonmengsels met of zonder pigmenten.

2. Voorbereiding van het terrein

Voordat je begint met het leggen van klinkers, moet je de basis goed voorbereiden. Deze stap beïnvloedt de sterkte van de bedekking en voorkomt ongelijkmatige verzakkingen van de tegels.

1. Afbakenen van het terrein

   • Bepaal met een meetlint en touw het gewenste oppervlak voor de aanleg.
   • Markeer de grenzen met paaltjes of een touw, zodat duidelijk is waar het perceel eindigt.

2. Verwijderen van de bovenste laag grond

   • Verwijder gras, onkruid, stenen en boomwortels.
   • Afhankelijk van de dikte van de klinkers en de onderlaag (zand, grind), kan de diepte van de uitsparing 15–30 cm zijn.

3. Nivelleren en verdichten

   • Nivelleer het oppervlak zorgvuldig met een schop en een hark.
   • Voor betere stabiliteit is het aan te raden om de grond te verdichten met een handverdichter of trilplaat.

Tip: Zorg ervoor dat je een lichte helling (1–2 cm per 1 m) in de richting van de afvoer van water aanbrengt, zodat regenwater zich niet op het oppervlak van de klinkers ophoopt.

3. Het creëren van een onderlaag

Afhankelijk van het doel van de bedekking en het type grond, kan de basis van verschillende materialen worden gemaakt:

1. Zand-grind basis

   • Begin met het aanbrengen van een laag grind (5–10 cm) en verdicht deze goed.
   • Voeg daarboven een laag zand (5–7 cm) toe en verdicht deze ook, waarbij je het vlak maakt met een regel of plank.

2. Gebruik van geotextiel

   • Als de grond te vochtig is of er een risico op verzakking is, leg dan een laag geotextiel onder het grind.
   • Geotextiel voorkomt dat het grind met de grond mengt, waardoor de duurzaamheid van de bedekking toeneemt.

3. Betonnen dekvloer

   • Voor plaatsen met hoge belasting (toegang voor voertuigen) kan een dunne betonnen dekvloer op de verdichte basis worden aangebracht.
   • De dekvloer biedt extra stijfheid, maar verhoogt de tijd en kosten van het project.

4. Het zelf maken van klinkers (indien gewenst)

Als je niet alleen wilt leggen, maar ook zelf klinkers wilt maken in een thuissituatie, heb je het volgende nodig:

• Vormen voor het gieten van tegels (van plastic, siliconen of zelfgemaakte houten vormen).
• Cement (minimaal M400), zand, grind van fijne fractie.
• Pigmenten (indien gewenst om de klinkers een bepaalde kleur te geven).
• Een container voor het mengen van het mengsel.

Stappen voor het maken:

1. Het bereiden van het mengsel

   • Gewoonlijk is de verhouding van cement, zand en grind 1:2:2 of 1:3:3 (afhankelijk van de sterkte die je wilt bereiken).
   • Voeg geleidelijk water toe, zodat het mengsel plakkerig maar niet te vloeibaar wordt.

2. Gieten in de vormen

   • Vet de vormen licht in met machineolie of een speciaal losmiddel.
   • Giet het mengsel en verdicht het zorgvuldig binnen de vorm (je kunt op de vorm kloppen om luchtbellen te verwijderen).

3. Uitharden en drogen

   • Laat de vormen in een ruimte met kamertemperatuur minimaal 24 uur staan.
   • Haal de klinkers uit de vormen en laat ze nog een paar dagen “rijpen”, waarbij je ze af en toe met water bevochtigt.

Dit zelf maken van klinkers kost meer tijd, maar je kunt unieke vormen en tinten creëren, waardoor je een exclusieve bedekking in de tuin krijgt.

5. Het leggen van klinkers zelf

Nadat de basis gereed is (of de klinkers, als je ze zelf hebt gegoten, voldoende zijn uitgehard), kun je overgaan tot het leggen van klinkers zelf.

1. Afbakenen en beginnen met leggen

   • Het is het handigst om te beginnen vanuit de verste hoek en geleidelijk naar de uitgang te werken.
   • Gebruik een touw of laserwaterpas om de gelijkheid van de rijen te controleren.

2. Legmethode

   • Er zijn verschillende patronen: “visgraat”, “schaken”, “Romeins”, “wapen” en meer. Kies degene die je het meest aanspreekt qua ontwerp.
   • Leg de tegels met gelijke tussenruimtes (meestal 2–5 mm).

3. Hoogtecorrectie

   • Controleer tijdens het leggen regelmatig het niveau.
   • Als een bepaalde tegel zakt, kun je wat zand eronder toevoegen. Als de tegel omhoog komt, verwijder dan het overtollige zand.

4. Verdichten

   • Na het leggen van een paar rijen, loop eroverheen met een handverdichter of trilplaat met rubberen bekleding, zodat je het oppervlak van de klinkers niet beschadigt.
   • Dit helpt de tegels “op hun plaats te laten zitten” en zich ten opzichte van elkaar uit te lijnen.

6. Het vullen van de voegen: cement, zand of polymeer

Wanneer de tegels zijn gelegd, moet je ze verankeren door de voegen te vullen. Hier zijn een paar opties:

1. Gewoon zand

   • De meest toegankelijke en goedkoopste manier.
   • Strooi droog zand over het oppervlak en veeg het in de voegen. Herhaal dit een paar keer totdat de voegen gevuld zijn.
   • Nadeel: zand wordt weggespoeld door regen, en later kunnen er onkruiden in de voegen groeien.

2. Mengsel van zand en cement

   • Geeft een sterkere verbinding, maar vereist nauwkeurigheid.
   • Na het vullen van de voegen met het mengsel moet je het oppervlak licht bevochtigen, maar niet onder water zetten.
   • Na verloop van tijd verhardt het mengsel, maar kan scheuren vertonen bij temperatuurverschillen.

3. Polymeer zand voor klinkers

   • Dit is een speciaal modern materiaal dat verhardt na contact met water en zorgt voor waterdichte en sterke voegen.
   • Polymeer zand voor klinkers voorkomt de groei van onkruid, vermindert het risico op “mierenhopen” en afbladderen.
   • Ideale keuze als je een duurzame bedekking wilt met minimaal onderhoud.

Tip: Als je besluit polymeer zand te gebruiken, volg dan nauwkeurig de instructies van de fabrikant, vooral met betrekking tot gelijkmatige bevochtiging, zodat het materiaal gelijkmatig en zonder holtes verhardt.

7. Onderhoud en gebruikstips

• Regelmatige reiniging: Na verloop van tijd hoopt vuil, bladeren en mos zich op de klinkers op. Voer periodiek schoonmaakwerkzaamheden uit met een borstel of gebruik een hogedrukreiniger.
• Herstel van de voegen: Als je gewoon zand hebt gebruikt, kunnen de voegen na verloop van tijd weggespoeld worden. Het is nodig om het bij te vullen en te verdichten.
• Beschermende coating: Voor betonnen klinkers is het nuttig om speciale impregneringen of lak aan te brengen om het oppervlak te versterken en de waterafstotende eigenschappen te verhogen.

8. Veelvoorkomende fouten en hoe deze te vermijden

1. Onvoldoende verdichting van de grond en basis

   • Dit kan leiden tot verzakkingen en ongelijkheden. Verdicht altijd elke laag zorgvuldig.

2. Ontbreken van een afwateringshelling

   • Als je geen hellingshoek voorziet, zal het water zich ophopen, wat leidt tot schade aan de bedekking.

3. Te brede of te smalle voegen

   • Smalle voegen maken het vullen moeilijk, terwijl te brede voegen er onaantrekkelijk uitzien en de constructie kunnen verzwakken.

4. Niet naleven van de droogtijd van zelfgemaakte klinkers

   • Als je de tegel te vroeg uit de vormen haalt of begint met leggen, kan de tegel zijn sterkte verliezen en snel afbreken.

5. Negeren van de aanbevelingen van de fabrikant van polymeer zand

   • Ongelijke bevochtiging of onjuiste toepassing kan leiden tot “plakken” op het oppervlak van de tegel en het ontstaan van vlekken.

Conclusie

Zoals je ziet, is het maken en leggen van klinkers zelf een proces dat zorgvuldige voorbereiding en naleving van de technologie vereist. Maar de beloning voor je inspanningen zal een unieke en duurzame oppervlakte zijn die jarenlang je tuin of tuinperceel siert.

Belangrijke punten om klinkers thuis succesvol te maken:

• Juiste afbakening en voorbereiding van de grond.
• Kwalitatieve onderlaag van zand en grind (indien nodig – geotextiel of betonnen dekvloer).
• Juiste vervaardiging (als je de tegels zelf maakt) en het leggen van klinkers zelf met inachtneming van niveaus en voegen.
• Gebruik van de juiste methode voor het vullen van de voegen (zand, cement-zand mengsel of polymeer zand voor klinkers).

Zorgvuldig onderhoud en naleving van deze aanbevelingen zorgen voor een esthetische en functionele bedekking waar je jarenlang trots op kunt zijn. Als je twijfelt aan je eigen kunnen of geen tijd hebt voor alle stappen, kun je altijd een professional inschakelen. In ieder geval weet je nu goed hoe je klinkers zelf kunt maken en kun je het proces deskundig controleren!